ჩვენი თაობის პრივილეგია

ზურაბ ჟვანია

პატივცემულო მკითხველო,

თქვენ წინაშეა ზურაბ ჟვანიას ლექციების კურსი, რომელიც წაკითხულ იქნა საქართველოს საზოგადოებრივ საქმეთა ინსტიტუტში 2002 და 2003 წლებში; კურსი ეკითხებოდათ სახელმწიფო მმართველობისა და ჟურნალისტიკის ფაკულტეტების  მაგისტრანტებს.

პირველ ყოვლისა მოგახსენებთ, რომ ავტორს ჩაფიქრებული ჰქონდა ისეთი ნაშრომის შექმნა, რომელიც გააერთიანებდა მის პოლიტიკურ გამოცდილებას, ზოგად, თეორიულ შეხედულებებს დემოკრატიასა და პოლიტიკაზე და თანამედროვე საქართველოს წინაშე მდგარ პრობლემათა ანალიზს. ასეთი იდეა ბატონ ზურაბს ჯერ კიდევ 90-იან წლებში ჰქონდა. ამ წიგნის პირველი თავი – ,,პრეამბულა“, – არის სწორედ ამ პირველი მცდელობის შედეგი, როდესაც 90-იანი წლების ბოლოს ზურაბ ჟვანიამ მეგობრებთან ერთად დაიწყო მუშაობა ამგვარ ნაშრომზე. შემდგომ, ორიათას ორ და სამ წლებში წაკითხული ლექციების ტრანსკრიპტებსაც იგი ამ მიზნით აანალიზებდა. მაგრამ ეს წიგნი, რომლის შექმნაც ბატონ ზურაბს ჰქონდა მიზნათ დასახული, მისი გარდაცვალების გამო, ბევრი თვალსაზრისით არასრული და დაუხვეწელი ნაწარმოებია, და რეალურად დღეს ჩვენ გამოვცემთ იმ ნედლ მასალას, რომლის გადამუშავებასაც იგი შემდეგ აპირებდა. ამდენად, მნიშვნელოვნად მიგვაჩნია, ერთგვარი შესავლის სახით, მკითხველს განვუმარტოთ რამდენიმე გარემოება, რაც გაადვილებს და უფრო ადეკვატურს გახდის ტექსტის წაკითხვას:

ჩემი ბრძოლა – ადოლფ ჰიტლერი

პირველი ნაწილი

ჩემი სამშობლო რაღაცით სიმბოლურია, რომ ინის ნაპირას, ბრაუნაუში დავიბადე.
ეს პატარა ქალაქი ორი გერმანული სახელმწიფოს საზღვარზე ძევს, რომელთა შეერთებას მთელი ჩვენი ძალებით უნდა ვესწრაფოთ.
გერმანული ავსტრია აუცილებლად უნდა დაუბრუნდეს დიადი დედა-გერმანიის წიაღს. მაგრამ არა ეკონომიკური ხასიათის მიზეზთა გამო.
არა და არა!
ამ ორი ქვეყნის შერწყმა, ეკონომიკური თვალსაზრისით სასარგებლო კი არა, პირიქით საზარალოც რომ იყოს, მაინც უნდა მოხდეს. ერთნაირმა სისხლმა ერთიანი სახელმწიფო უნდა შექმნას.
სანამ გერმანული სახელმწიფო არ შემოიკრებს ყველა გერმანელს და არ უზრუნველყოფს მათ საკვებით, გერმანიას არა აქვს მორალური უფლება ეძიოს ახალი ტერიტორიები.
მაშინ მოვჭედავთ გუთნისგან მახვილს და ჯეჯილი მსოფლიოს მომავლისა ომის ცრემლებით მოირწყვება.
ეს იდეები მარწმუნებენ, რომ ჩემი გაჩენა ორი სახელმწიფოს საზღვარზე სიმბოლოა დიდი მისიისა.
განა ჩვენ გერმანელები არა ვართ? განა ჩვენ ერთურთს არ ვეკუთვნით?
ეს პრობლემა ადრევე ჩაიბეჭდა ჩემს ბავშვურ ტვინში. ჩემი ამ მორცხვი კითხვების პასუხად. ფარული შურით ვაღიარებდი, რომ ბევრ გერმანელს არ გვქონდა ბედნიერება გვეცხოვრა ბისმარკულ იმპერიაში.

ფრენსის ფუკუიამა – ისტორიის დასასრული?

ისტორიის დასასრული?
ფრენსის ფუკუიამა
1989 წლის ზაფხული. „ეროვნული ინტერესი“ (The National Interest)

მცირე წინათქმა
ფრენსის ფუკუიამას მიერ 1989 წელს დაწერილი სტატიის თარგმნა რამდენიმე მიზეზით გადავწყვიტე. მათი ნაწილი სრულიად პრაქტიკული და მატერიალისტურია, ზოგიც კი იდეალისტური – ამ ორი სამყაროს ურთიერთზემოქმედების შესახებ კი ქვემოთ ბევრს წაიკითხავთ. NIMD-ის დემოკრატიის განათლების პროგრამა დემოკრატიის ოთხ სკოლას მართავს საქართველოში, რომლებშიც პოლიტიკური პარტიების, არასამთავრობო ორგანიზაციების, მედიისა და თვითმმართველობის წარმომადგენლები დემოკრატიული პოლიტიკის შესახებ განათლებას იღებენ. უკვე მესამე წელიწადია, ტრადიციულად გამხსნელ ლექციას დემოკრატიის ისტორიასა და მომავალს ვუძღვნი. ეს სტატია კი ამ ლექციის ერთ – ერთი საფუძველია. ამასთან, წიგნი რომელიც ფუკუიამას ამ სტატიას მოჰყვა – “ისტორიის დასასრული და უკანასკნელი ადამიანი“ – და ქართულადაც ითარგმნა, გაყიდვაში აღარაა. გავითვალისწინე ისიც, რომ მოკლევადიანი სასწავლო პროგრამის მხოლოდ ერთი სალექციო თემისათვის მთელი წიგნის წაკითხვა პროგრამის მონაწილეებისათვის არაპრაქტიკულია. შესაბამისად, ამ სტატიის თარგმნა დიდი ხნის განმავლობაში მინდოდა და მიხარია, რომ ახლა მოვახერხე.

მთავარეპისკოპოს მალხაზ სონღულაშვილი : “გვაქვს უთვალავის ფერითა”

როდესაც ადამიანის ღირსების შელახვა და შევიწროვება ხდება სექსუალური ორიენტაციის გამო, იქნება ეს პირდაპირ თუ ირიბად, თუ ყველა მოქალაქის, თუ ყველა რელიგიური ადამიანის წმიდათა წმიდა ვალია გვერდში დაუდგეს დაჩაგრულსა და დამცირებულ უმცირესობას სამართლიანობის და თანასწორობისთვის ბრძოლის საქმეში.

დედამიწის ყველა ცივილიზებულ ქვეყანაში ჰომოფობია ოფიციალურად დაგმობილია. ჩვენში კი ამ თემაზე ლაპარაკი დღემდე საჩოთიროდ ითვლება.

ჰანს ქრისტიან ანდერსენი: შიშველი მეფე

იყო და არა იყო რა, იყო ერთი მეფე, რომელსაც უსაზღვროდ უყვარდა მორთვა-მოკაზმვა და მისი განახლება. იგი მთელ თავის ფულს ამაში ხარჯავდა.

ჯარისკაცების წინაშე იგი მხოლოდ იმიტომ გამოდიოდა, თეატრში თუ ტყეში იმიტომ მიიჩქაროდა, რომ თავისი ახალი მორთულობით თავი მოეწონებინა. დღის ყველა დროისათვის მას განსაკუთრებული ტანსაცმელი ჰქონდა შერჩეული. და თუ საერთოდ მეფეებზე იტყვიან: ”მეფე საბჭოშია”, მასზე ყოველთვის ამბობდნენ: ”მეფე საგარდერობოშია”.

მომხმარებელი საზოგადოება – რევაზ ქოიავა

„ვსაუბრობთ რა მომხმარებელ საზოგადოებაზე, ვგულისხმობთ უფრო მეტს, ვიდრე ბანალურ თეზისს იმის შესახებ, რომ ამ საზოგადოების ყველა წევრი „მოიხმარს“. ყველა ადამიანი, მეტიც, ყველა ცოცხალი არსება უხსოვარი დროიდან მოიხმარს“ (ბაუმანი 2004). აღნიშნული ტერმინი წარმოშობს ამბივალენტურობას. თვით ამ ფენომენის განმარტებაში არ არის სიზუსტე და ერთგვაროვნება. ჟან ბოდრიარმა თავის წიგნს (რომელიც ამ თემის კლასიკად ითვლება) «La Société de consummation» – „მოხმარების საზოგადოება“ უწოდა. ინგლისურ თარგმანში ის მცირედ სახეშეცვლილი სახით გამოქვეყნდა: «Consumer Society» – „მომხმარებლების საზოგადოება“.

ინტელიგენტ – ინტელექტუალთა ყოფიერების აუტანელი სიმსუბუქე

სოსო ტაბუცაძე

ინტელიგენტ-ინტელექტუალთა ყოფიერების აუტანელი სიმსუბუქე საზოგადოება და პოლიტიკა IV. მშვიდობის, დემოკრატიისა და განვითარების კავკასიური ინსტიტუტი, თბილისი 2002.

წელიწადნახევრის წინ კავკასიურ ინსტიტუტში გაიმართა სემინარი, სადაც ინტელიგენციისა და ინტელექტუალთა წარმომადგენლებმა იმსჯელეს თემაზე – “ძველი ინტელიგენცია და ახალი ინტელექტუალები”. ალმანახ “საზოგადოება და პოლიტიკის” მეოთხე ნომრის ძირითად ბირთვს სწორედ ამ სემინარის მასალები წარმოადგენს, რომელიც ტრადიციული ფორმებითაა გამოქვეყნებული: წინასწარ მომზადებულ მოკლე მოხსენებებს მოსდევს დისკუსიაში გამომსვლელთა მოსაზრებები. წინათქმაში ისიცაა აღნიშნული, რომ მონაწილეთა უმრავლესობას თავიანთი გამოსვლების ტექსტები აღარ მიუწოდებია ალმანახისათვის და, სამწუხაროდ, ეს ნაწილი არასრულია. მაგრამ კარგი ისაა, რომ კრებულში შესული ყველა მასალა, როგორც იტყვიან, სულმოუთქმელად იკითხება და თუ ეს გადაჭარბებად მოგეჩვენებათ, თავადვე გადაამოწმეთ. ეს არის პირველი მცდელობა ამ მეტად წინააღმდეგობრივი და მნიშვნელოვანი პრობლემის სისტემური განხილვისა და, სხვა რომ არაფერი, ამგვარი კვლევებისადმი ყურადღების მიქცევა ამიტომაც ღირს. ალმანახი საკმაოდ სოლიდურია, სამასამდე გვერდს შეადგენს და, ცხადია, ყველა სტატიის მიმოხილვას ვერ შევძლებ და ვერც მიზნად დავისახავ, ამიტომ ჯერ მხოლოდ ნაშრომთა ჩამონათვალს შემოგთავაზებთ. პირველ ბლოკში წარმოდგენილია გია ნოდიას, რისმაგ გორდეზიანის, ზურაბ ჭიაბერაშვილის, ზაზა შათირიშვილის და დათო ზურაბიშვილის სტატიები.

სუფრავ გაშლილო – ლხინი ხარ

გელა ქოქიაშვილი

სუფრავ გაშლილო –  ლხინი ხარ

 მეორე გამოცემა

 (ვაზი, ღვინო, სუფრის წეს-ჩვეულებები, ცნობილი სუფრები, თამადის ინსტიტუტი და მისი ადგილი ქართულ სუფრაზე, სადღეგრძელოები)

დაიბადა 1939წლის 9 აპრილს ქ. თბილისში. 1957 წელს მედალზე დაამთავრა სიღნაღის რაიონის სოფელ ვაქირის საშუალო სკოლა და ჩაირიცხა ქ. ქუთაისის სასოფლო სამეურნეო ინსტიტუტის სოფლის მეურნეობის პროდუქტთა გადამუშავების ტექნოლოგიის ფაკულტეტზე, რომელიც დაამთავრა 1962 წელს ქ. სოხუმში.

1958 წელს, რესპუბლიკურ ოლიმპიადაზე დაიმსახურა საპატიო დიპლომი სახალხო არტისტის კომპოზიტორ სანდრო მირიანაშვილის რომანსების შესრულებისთვის.

1961 წელს სუბტროპიკული მეურნეობის ინსტიტუტში (ქ.სოხუმი) მან ჩამოაყალიბა ანსამბლი «შვიდკაცა», რომელიც ხშირად გამოდიოდა კონცერტებით. რამდენიმე ქართული ხალხური სიმღერა, «შვიდკაცას» მიერ, ჩაწერილ იქნა აფხაზეთის რადიოსათვის.

1964 წელს ტრამვაი-ტროლეიბუსების სახელმწიფო ანსამბლთან ერთად იგი წარმატებით გამოდის მოსკოვის საკონცერტო  დარბაზებში როგორც სოლო მომღერალი.

უცხო სიტყვათა ლექსიკონი

უცხო სიტყვათა ლექსიკონი

 

საქართველოში უცხო სიტყვების განმარტებითი ლექსიკონების მდიდარი ტრადიცია არსებობს. ამ საქმეში ფასდაუდებელი წვლილი მიუძღვის ბ-ნ მ. ჭაბაშვილს, რომლის ფუნდამენტურმა ნაშრომმა მნიშვნელოვანი როლი შეასრულა მრავალი თაობის განათლების საქმეში. გარდა ამისა, უკანასკნელ წლებში გამოიცა მრავალი დარგობრივი (დიპლომატიური, ეკონომიკური, იურიდიული, საბაჟო და სხვ.) ლექსიკონი და ენციკლოპედია. ზოგიერთი ავტორი თავის წიგნშივე გვაძლევს იმ უცხო სიტყვების მნიშვნელობათა განმარტებებს, რომლებიც მათ ნაშრომებში გვხვდება და სხვ. მიუხედავად ამისა, ამ სფეროში უკმარისობა მაინც შეიმჩნევა, რადგან ჩვენს სწრაფადცვალებად გარემოში უცხო სიტყვების გავრცელებისა და ახალი ტერმინების დამკვიდრების პროცესი ძალზე სწრაფია და დინამიური, რაც მოდუნების საშუალებას არ იძლევა. არსებული ქართული და უცხოური ლექსიკონების მასალათა შეჯერებით, ასევე საერთაშორისო და საქართველოს უახლესი კანონდებლობების გათვალისწინებით, მოცემულია უცხოური წარმოშობის 1200-მდე სიტყვის ქართული შესატყვის-განმარტებები. ლექსიკონი გათვალისწინებულია მკითხველთა ფართო წრისათვის.
შემდგენელი სტუ-ს სრული პროფესორი გურამ ჯოლია

მთავარი

ნიკოლო მაკიაველი
1469-1527

იტა­ლი­ე­ლი­ მო­აზ­როვ­ნე­ და­ პო­ლი­ტი­კუ­რი­ მოღ­ვა­წე,­ ნიკ­ო­ლო­ მა­კი­ა­ვე­ლი­.­ და­ი­ბა­და­ ფლო­რენ­ცი­ა­ში.­ მი­ი­ღო­ ჰუ­მა­ნი­ტა­რუ­ლი­ გა­ნათ­ლე­ბა,­ ამას­თა­ნა­ვე­ ისწ­ავ­ლა­ მა­თე­მა­ტი­კის­ საწყი­სე­ბიც.­ 1498­ წელს­ ფლო­რენ­ცი­ის­ მმარ­თ­ვე­ლი­ გვა­რის,­ მე­დი­ჩე­ბის­ მფარ­ვე­ლო­ბის­ შედ ე­გად­ აირ­ჩი­ეს­ ფლო­რენ­ცი­ის­ რეს­პუბ­ლი­კის­ კან­ცე­ლა­რი­ის­ მდივ­ნად.­ ამ­ პოს­ტ­ზე­ მაკ­ი­ა­ვე­ ლიმ­ 1513­ წლამ­დე­ დაჰ­ყო.­ პა­რა­ლე­ლუ­რად­ ასრ­უ­ლებ­და­ წარ­მა­ტე­ბულ­ დიპ­ლო­მა­ტი­ურ­ მი­სი­ებს­ იტა­ლი­ის­ სხვა­დას­ხ­ვა­ ქა­ლაქ­ში,­ საფ­რან­გ ეთ­სა­ და­ ტი­როლ­ში.­ სა­ხელ­მ­წი­ფო­ სამ­სა­ხუ­რის­ პერ­ი­ოდ­ში­ და­წე­რა­ რამ­დე­ნი­მე­ პრაქ­ტი­კუ­ლი­ ხას­ ი­ა­თის­ თხზუ­ლე­ბა­ (მაგალითად,­ „ცხენოსანი­ მი­ლი­ცი­ის­ ორგ­ ა­ნი­ზა­ცი­ის­ შეს­ ა­ხებ“ )­ და­ ისტ­ო­რი­უ­ლი­ სა­ხის­ ნაწ­ არ­მო­ე­ბი­ ლა­თი­ნურ­ ენა­ზე­ (ტრაქტატი­ „ფრანგთა­ ბუ­ნე­ ბი­სათ­ვის“ ).­ 1513­ წელს­ მე­დი­ჩე­ბის­ წინ­ა­აღ­მ­დეგ­ შეთ­ქ­მუ­ლე­ბის­ შემ­დეგ­ გა­ და­ა­სახ­ლეს­ ფლო­რენ­ცი­ის­ მახ­ლობ­ლად­ მდე­ბა­რე­ საგ­ვა­რე­უ­ლო­ მამ­ულ­ში­ და­ მას­ შემ­დეგ­ პო­ლი­ტი­კურ­ მოღ­ვა­წე­ო­ბას­ აღარ­ დაბ­რუ­ნე­ბი­ა.­ სწო­რედ­ გა­და­სახ­ლე­ბა­ში­ მყოფ­მა­ შექ­მ­ნა­ თა­ვი­სი­ ძირ­ი­თა­დი­ ნა­წარ­მო­ე­ბე­ბი.­